بیابان جایی است که انتظار دیدن گربه را در آن نداریم اما خانه یکی از سرسخت‌ترین گربه‌سانان جهان است. گربه شنی با اسم علمی (Felis margarita) یکی از ناشناخته‌ترین گربه‌های طبیعت ایران است که در دنیا نیز به خاطر شرایط خاص زیستگاهی این گربه اطلاعات کمی از آن وجود دارد. گربه شنی گربه‌سان کوچکی است که در مناطق شن‌زار بیابانی آفریقای شمالی، عربستان، آسیای مرکزی، ایران و پاکستان زندگی می‌کند و در زبان بلوچی «گیابان گربگ» نامیده می‌شود.
- زیستگاه گربه شنی
این گربه در ایران در پارک ملی کویر، مناطق جنوبی کویر لوت در استان کرمان، منطقه دشت سمسور شهرستان ایرانشهر، محدوده دوشاخ در منطقه حفاظت‌شده توران در استان سمنان، پناهگاه حیات وحش بختگان، منطقه حفاظت‌شده بهرام گور و منطقه شکارممنوع دره‌باغ بوانات در فارس، غرب پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد و منطقه حفاظت‌شده موته در اصفهان زیست می‌کند؛ همچنین در دشت ترکمن‌صحرا و نواحی شمالی خراسان رضوی نیز دیده شده است.
این گربه به خوبی می‌تواند از درخت بالا برود و به شکار جوندگان، مارمولک‌ها، پرنده‌ها و حشرات می‌رود. گربه شنی از پستانداران کوچک به‌ویژه دوپاها و گاهی هم از خرگوش و خزندگان تغذیه می‌کند. گربه‌های شنی قادرند مدت زمان بسیار زیادی را بدون نوشیدن آب زنده بمانند و زمانی که به آب دسترسی ندارند، آب مورد نیاز خود را از خوردن شکار تأمین می‌کنند.
- تولید مثل
گربه شنی در اواسط زمستان جفت‌گیری و به طور احتمالی ۲ بار در سال تولید مثل می‌کند. حیوان ماده بعد از حدود ۶۳ روز ۲ تا ۴ بچه کور به دنیا می‌آورد که چشم‌های نوزادان بعد از ۲ هفته باز می‌شوند. این گربه به صورت انفرادی زندگی می‌کند و شبگرد است و روزها در سوراخی کم‌عمق به استراحت می‌پردازد.
- اقدامات حفاظتی برای گربه شنی
مدیر کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: این گربه یکی از جانوران کمیاب ایران است و به سختی می‌توان آن را مشاهده کرد. «وحید پورمردان» گفت: مهم‌ترین تهدید برای گربه شنی تخریب زیستگاه و کار گذاشتن تله‌هایی برای شکار روباه و شغال است که از این گونه نیز تلفات می‌گیرد.
وی افزود: شکار گربه شنی در کشورهای ایران، الجزایر، قزاقستان، موریتانی، نیجر، پاکستان، فلسطین اشغالی و تونس غیرقانونی اعلام شده است. مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بیان کرد: پایش گربه شنی هنوز کامل نشده اما در زیستگاه‌های منتهی به کویر دشت سمسور بزمان و منطقه شکارممنوع بلبل‌آباد این استان مشاهده می‌شود و با توجه به ممنوعیت شکار و حفاظت‌های لازم، این گونه در مناطق یادشده در معرض تهدید قرار ندارد.
- ویژگی‌های ظاهری گربه شنی
این گربه کمی از گربه‌های خانگی بزرگ‌تر است و سری پهن، گوش بزرگ و دست و پای کوتاه و در کف پنجه‌ها موهای بلند قهوه‌ای یا سیاه دارد که پنجه‌ها را می‌پوشاند و آن‌ها را از گرمای شدید کویر حفظ می‌کند و با پراکندن وزن بدن موجب می‌شود به خوبی روی شن‌های روان حرکت کنند. رنگ موهای پشت این نوع گربه‌سان زرد با نوارها و خال‌های نسبتاً تیره، ولی زیر بدن سفید است. گربه شنی شنوایی فوق‌العاده قوی‌ای دارد که حتی امواج ماورای صوت ناشی از حرکت جانوران در زیرزمین را هم دریافت می‌کند. طول سر و تنه به طور میانگین ۵۰ سانتی‌متر، دم ۲۸ سانتی‌متر و ارتفاع بدن در ناحیه شانه ۲۴ تا ۳۰ سانتی‌متر است.
نظر شما